Vlees als eerste ingrediënt: Trap niet in de 'ingredient splitting' val

Wanneer u door de gangpaden van een Belgische dierenspeciaalzaak zoals Aveve of Tom&Co wandelt, wordt u overspoeld met marketingtermen. De meest gehoorde claim is dat een kwalitatieve brok altijd vlees als eerste ingrediënt moet hebben. Dit klinkt logisch, want honden zijn immers facultatieve carnivoren. Echter, achter deze simpele vuistregel schuilt een complexe realiteit van de diervoederindustrie. Fabrikanten maken vaak gebruik van een legale maas in de wet genaamd 'ingredient splitting' om consumenten te misleiden. In dit artikel onthullen we hoe u deze tactieken herkent, zodat u niet langer betaalt voor dure marketing, maar voor werkelijke voedingswaarde voor uw trouwe viervoeter.

Wat is Ingredient Splitting en hoe werkt het?

Ingredient splitting is een methode waarbij een fabrikant één enkel, goedkoop ingrediënt opdeelt in verschillende subcategorieën op het etiket. Volgens de Europese en Belgische wetgeving (gecontroleerd door het FAVV) moeten ingrediënten worden vermeld op basis van hun gewicht vóór de verwerking. Door een ingrediënt zoals maïs te splitsen in maïsmeel, maïsgluten en maïszetmeel, kan het gewicht van elk individueel onderdeel lager uitvallen dan dat van het aanwezige vlees. Hierdoor schuift het vlees naar de felbegeerde eerste plaats op de lijst, terwijl de totale hoeveelheid maïs in werkelijkheid veel hoger is dan de hoeveelheid vlees. Dit is een veelvoorkomende praktijk bij zowel budgetmerken als zogenaamde 'premium' varianten.\n\nStel je een zak hondenvoer voor met 200 gram kip en 300 gram maïs. Normaal zou maïs als eerste staan. Maar door de maïs te splitsen in 100g maïsmeel, 100g maïsgluten en 100g volle maïs, komt de kip (200g) plotseling bovenaan te staan. De consument ziet 'kip' als hoofdingrediënt, terwijl het product eigenlijk voor het grootste deel uit maïs bestaat. Dit is de essentie van de 'vlees als eerste ingrediënt' mythe die we moeten doorbreken om echt gezonde keuzes te maken voor onze honden in Vlaanderen.

De meest voorkomende boosdoeners op het etiket

In de Belgische markt zien we vaak dezelfde ingrediënten terugkomen die onderhevig zijn aan splitting. Maïs is de absolute koploper, maar ook erwten en aardappelen worden steeds vaker gesplitst, vooral in 'graanvrije' voeding. Let bij het lezen van het etiket op termen zoals 'erwteneiwit', 'erwtenzetmeel' en 'erwtenvezels'. Als u deze drie termen ziet staan, is de kans groot dat erwten het eigenlijke hoofdingrediënt zijn. Hetzelfde geldt voor rijst (rijstebloem, rijstgluten, bruine rijst) en tarwe.\n\nEen andere subtiele tactiek is het gebruik van verschillende bewerkingen van hetzelfde dierlijke bijproduct. Hoewel we focussen op het naar beneden drukken van granen, kan het ook andersom: verschillende soorten vlees (kip, kalkoen, eend) worden apart vermeld om de indruk van variëteit te wekken, terwijl ze samen nog steeds minder wegen dan de gesplitste granen. Het is essentieel om de eerste vijf tot zeven ingrediënten als één geheel te bekijken. Als daar drie of vier variaties van hetzelfde graan of dezelfde peulvrucht tussen staan, weet u dat het vleesaandeel in werkelijkheid lager is dan gesuggereerd. In Vlaanderen zien we dit vaak bij merken die inspelen op de trend van natuurlijke voeding zonder dat de analytische waarden dit ondersteunen.

De valstrik van vers vlees versus vleesmeel

Een andere factor die de claim 'vlees als eerste ingrediënt' vertroebelt, is het watergehalte. 'Vers vlees' bevat tot wel 75% water. Aangezien ingrediënten worden gewogen vóór ze de oven of de extruder ingaan, weegt dat verse vlees erg zwaar. Tijdens het productieproces van hondenbrokken wordt dit water echter verwijderd. Wat overblijft is een fractie van het oorspronkelijke gewicht. Vleesmeel daarentegen is al gedroogd en geconcentreerd. \n\nAls een etiket '25% verse kip' vermeldt als eerste ingrediënt en daarna een lijst met granen volgt, blijft er na het bakken misschien maar 5-7% werkelijke kip over. Een voeding die 'vleesmeel' als tweede ingrediënt heeft, bevat vaak effectief meer proteïne dan een voeding met vers vlees als eerste. Voor de Vlaamse consument die het beste wil voor zijn hond, is het dus belangrijk om niet alleen naar de positie op de lijst te kijken, maar ook naar het analytisch bestanddeel 'ruw eiwit' en de bron daarvan. Een hoogwaardige brok combineert vaak een specifieke vleesbron met een transparante vermelding van het percentage gedroogd vlees of vleesmeel, zonder vage termen als 'dierlijke bijproducten'.

Praktische tips voor uw volgende bezoek aan de dierenwinkel

Hoe kunt u nu in de praktijk de beste keuze maken bij winkels als Maxi Zoo of uw lokale speciaalzaak? Ten eerste: tel de gesplitste ingrediënten mentaal bij elkaar op. Als maïsmeel en maïsgluten samen meer lijken te wegen dan de kip, ga er dan vanuit dat maïs het hoofdingrediënt is. Ten tweede: zoek naar transparantie. Merken die niets te verbergen hebben, vermelden vaak percentages achter hun hoofdingrediënten (bijv. 'Gedroogde lam (26%)').\n\nWees ook alert op vage omschrijvingen. 'Vlees en dierlijke bijproducten' is een verzamelnaam die fabrikanten toestaat om de samenstelling per batch te wijzigen op basis van de goedkoopste marktprijs. Kies liever voor een gespecificeerde bron zoals 'Gedroogde eend' of 'Verse zalm'. Als u merkt dat uw hond last heeft van allergieën, doffe vacht of wisselende ontlasting, is het tijd om het etiket kritisch te herbekijken. Vaak is een overstap naar een voeding met een kortere, transparantere ingrediëntenlijst de oplossing. Vergeet niet dat de duurste zak niet altijd de beste is; de waarheid staat in de kleine lettertjes op de achterkant, niet op de glanzende voorkant van de verpakking. Bij twijfel kan een onafhankelijk nutritioneel advies of overleg met uw dierenarts in de regio Antwerpen of Gent u verder helpen.

FAQ

Is ingredient splitting illegaal in België?

Nee, het is momenteel niet illegaal. Fabrikanten moeten zich houden aan de Europese verordening (EG) nr. 767/2009, die voorschrijft dat ingrediënten op gewicht moeten worden gesorteerd. Omdat verschillende bewerkingen (zoals meel vs. gluten) technisch gezien andere ingrediënten zijn, mogen ze apart vermeld worden.

Hoe herken ik of vlees echt het hoofdingrediënt is?

Kijk of het vlees in 'gedroogde' vorm of als 'meel' wordt vermeld met een percentage boven de 25-30%. Als er enkel 'vers vlees' staat zonder dat er ook een gedroogde vleesbron volgt, en de lijst bevat veel gesplitste granen, dan is vlees waarschijnlijk niet het hoofdingrediënt na verwerking.

Zijn alle granen in hondenvoer slecht?

Niet noodzakelijk. Granen zoals haver of zilvervliesrijst kunnen goede energiebronnen zijn. Het probleem is niet de aanwezigheid van granen, maar de misleidende marketing waarbij de hoeveelheid granen wordt gemaskeerd om vlees belangrijker te laten lijken dan het is.

Conclusie

Het begrijpen van de 'meat first' mythe is een essentiële stap voor elke bewuste hondeneigenaar in Vlaanderen. Door verder te kijken dan de marketingclaims op de voorkant van de verpakking en de tactiek van ingredient splitting te doorzien, kunt u een weloverwogen keuze maken die de gezondheid van uw hond op lange termijn ten goede komt. Onthoud dat transparantie de belangrijkste indicator is voor kwaliteit. Merken die hun ingrediënten specifiek benoemen en duidelijke percentages geven, hebben meestal minder te verbergen. Mocht uw hond specifieke medische klachten hebben, raadpleeg dan altijd een erkende dierenarts of een gediplomeerd nutritioneel expert voor advies op maat. Een gezonde hond begint immers bij een eerlijk gevulde voerbak.